Sức mạnh nội tại

Tôi hay đi leo núi và thường phải phụ thuộc vào những thứ có trong ba lô của mình. Sức mạnh nội tại chính là nguồn dự trữ bạn có trong hành trình bạn vượt qua các bước ngoặt và thường là những đoạn đường khó đi trong đời. Chúng gồm có tâm trạng tích cực, kiến thức cơ bản, lòng chính trực, bình an nội tại, lòng quyết tâm và một trái tim ấm áp.

Bạn sẽ thấy một số người luôn toát ra thần thái an nhiên, tĩnh tại. Họ luôn bình thản đối mặt với mọi vấn đề trong cuộc sống. Đó có thể là những lời nói tử tế dành cho người lạ (chứng tỏ họ không phán xét hoặc bình phẩm khi chưa hiểu rõ người khác), là sự bình tĩnh trước những lời lẽ xúc phạm của người khác (và dùng lý lẽ để giải quyết vấn đề thay vì hạ thấp danh dự của nhau). Đó cũng có thể là hành động mạnh mẽ như đứng lên đấu tranh trước sự bất công, hoặc lựa chọn bất bạo động trước những tình huống tranh cãi. Nội lực biến hóa muôn hình vạn trạng, nhưng luôn có điểm chung là giúp bạn vững tâm đối mặt với khó khăn.

Các nhà nghiên cứu còn xác định thêm các sức mạnh khác nữa, chẳng hạn như lòng trắc ẩn với bản thân, sự gắn kết an toàn, trí tuệ cảm xúc, tính lạc quan học được, phản xạ thư giãn, lòng tự trân trọng, khả năng dung nạp căng thẳng, khả năng tự điều hòa, năng lực phục hồi và năng lực thực thi.

Có thể nói, nội lực mang lại cho chúng ta khả năng phục hồi sau mỗi lần vấp ngã, kiên trì, bền bỉ theo đuối mục tiêu, tin tưởng vào lẽ phải và nhất quán trong hành động. Nó giống như một bức tường bảo vệ bằng nước, mềm dẻo, linh hoạt nhưng bất khả xâm phạm. Nó giúp chúng ta nhận chân và “miễn nhiễm” trước những rối ren của hành vi xã hội, ứng xử văn minh, tìm thấy phương pháp khi có vấn đề xảy ra, hạn chế làm tổn thương người khác và vì thế mà duy trì các mối quan hệ một cách tốt đẹp hơn.

A. Nguồn sức mạnh nội tại

Tôi sử dụng từ sức mạnh với nghĩa rộng để bao gồm cả các cảm giác tích cực như bình tâm, sự mãn nguyện, và sự quan tâm, cũng như các kỹ năng, các xu hướng và góc nhìn hữu ích, cộng với các đặc tính được biểu hiện ra ngoài như sinh khí hay sự thư thái. Không giống như các trạng thái tinh thần thoáng qua, sức mạnh nội tại là các nét đặc trưng ổn định, là nguồn sống khỏe mạnh bền vững, là hành động cũng như đóng góp hữu hiệu và thông thái cho mọi người.

Ý tưởng về sức mạnh nội tại có thể ban đầu nghe có vẻ trừu tượng. Nào ta hãy đưa nó xuống mặt đất với vài ví dụ cụ thể sau. Báo thức vang lên và bạn muốn ngủ nướng, thế là bạn tìm đến sức mạnh ý chí để rời giường. Giả dụ bạn có con nhỏ, lũ trẻ đang cãi vã bực dọc, thay vì quát thét thì bạn tìm về nơi nào đó bên trong, vững vàng thay vì giận dữ.

Bạn bối rối với một sai sót trong công việc, thế là bạn gợi nhớ lại cảm giác mình có giá trị từ các thành quả trước đây. Bạn căng thẳng với những cạnh tranh xung quanh, thế là bạn tìm đến sự bình yên trong vài hơi thở ra thật sâu. Bạn thấy buồn vì không có ai đồng hành, thế là bạn tìm sự ủi an khi nghĩ đến những người bạn mình đang có.

Trong suốt ngày dài của bạn, các sức mạnh nội tại vẫn luôn vận hành tự động bên trong tâm trí, chẳng hạn như cảm giác về tầm nhìn, về lòng tin, hay là cảm giác tự nhận thức về bản thân.

Có một ý tưởng nổi tiếng trong y khoa và tâm lý học rằng cách bạn cảm nhận và hành động, cả trong hành trình đời mình cũng như trong hoàn cảnh hay các mối quan hệ đặc thù, được quyết định bởi ba yếu tố: thách thức bạn đối mặt, điểm yếu ớt mà các thử thách này gây ra, và các sức mạnh bạn có để xử lý được các thử thách này và bảo vệ được điểm yếu ớt của mình.

 a. Sự tự tin vào bản thân

Thiếu niềm tin vào bản thân, bạn chỉ có thể dựa dẫm vào xuất thân và bối cảnh của mình, chỉ biết trông cậy vào sự may mắn từ trên trời rơi xuống. Cứ như vậy, khả năng thành công của bạn là vô cùng thấp, thậm chí là vô vọng. Muốn thành công, nhất định phải có đủ sức mạnh; muốn có sức mạnh, nhất định phải tin vào bản thân. Bởi lẽ, lòng tin chính là nguồn sức mạnh bất tận mà ai cũng cần có.

Biết tin tưởng vào bản thân, bạn sẽ dám chịu trách nhiệm hoàn toàn với cuộc đời mình. Ý chí trở nên kiên định, bạn sẽ chống lại được cám dỗ và tác động từ bên ngoài, chuyển bại thành thắng. Chỉ cần không để tâm trí xao nhãng, nghĩ ngợi vẩn vơ, bạn nhất định sẽ làm nên chuyện.

b. Giấc ngủ ngon

Một người bị cuộc đời vùi dập, nhất định trong chốc lát sẽ không thể gượng dậy nổi, cơm không thiết ăn, trà không thiết uống, ban đêm nằm cũng không thể chợp mắt. Thế nhưng, bộ dạng này chẳng giải quyết được bất kỳ vấn đề gì. Điều bạn cần là gỡ bỏ nút thắt trong lòng mình, để có thể an tâm mà thư giãn.

Mất ngủ hay trằn trọc sẽ khiến cơ thể bạn thêm suy nhược, tổn hại đến sức mạnh nội tại. Do đó, để ổn định sức mạnh, bạn cần trút bỏ gánh nặng đang đè nén trong tim, quên đi mọi âu lo mà lên giường đi ngủ. Chỉ khi ấy, bạn mới có thể tỉnh dậy và bắt đầu ngày mới bằng một cơ thể khỏe mạnh và tâm thế vui vẻ, để lại muộn phiền trong giấc mơ, thêm dũng khí mà đối mặt với thực tại.

c. Bữa ăn & cái mặc

Lòng người vừa phức tạp, vừa kỳ diệu, nhưng cũng rất dễ sa ngã. Chỉ khi sống trong môi trường thoải mái và quen thuộc con người mới có thể phát huy sáng tạo, làm nên kỳ tích. Vậy mới nói, yếu tố từ môi trường bên ngoài có ảnh hưởng lớn đến nhường nào, trong đó quan trọng nhất vẫn là chuyện ăn no, uống đủ và mặc ấm. Chúng vừa là nguồn cung cấp sức mạnh cho cơ thể, vừa là thứ đảm bảo bạn không bị phân tâm.

Đối với người đang muốn phấn đấu thành công, điều cấm kỵ nhất là để mình bị xao nhãng bởi mối lo cơm áo gạo tiền. Cứ như vậy, họ sẽ không thể tập trung vào điều mình muốn làm bởi còn phải giải quyết những vấn đề trên, vừa lãng phí sức lực cùng thời gian, lại hạn chế khả năng và con đường mình chọn.

Muốn phát huy năng lực một cách tốt nhất, bạn phải dung hòa được những yếu tố ngoại cảnh, có đủ sức khỏe và sức mạnh để vận dụng não bộ.

d. Tĩnh tâm suy nghĩ 

Sức mạnh tinh thần của một người có thể đến từ rất nhiều nguồn. Đó có thể là lời nói của thánh hiền, tấm gương thần tượng, tình yêu thương từ người thân và bạn bè, lòng tự tin vào bản thân và cả cách suy nghĩ.

Tuy nhiên, thứ sức mạnh dồi dào nhất chính là sức mạnh của tư duy. Khi cuộc đời trở nên bế tắc, có thể bạn sẽ chẳng còn người thân hay bạn bè bên cạnh, hình mẫu hay thần tượng lại ở quá xa, lời nói của thánh nhân cũng trở nên phi thực tế. Sự tự tin tất nhiên là cần thiết, nhưng học cách tĩnh tâm suy nghĩ mới là điều quan trọng.

Đối đầu với nghịch cảnh mà biết tĩnh tâm suy nghĩ, bạn sẽ tìm thấy cho mình một nguồn sức mạnh để tiếp tục, một con đường để thành công. Tư duy sẽ giúp bạn xác định phương hướng, thiết lập kế hoạch, làm việc có tổ chức. Nhờ đó mà trí tuệ cũng thêm phần phát triển, tính cẩn thận ngày càng được rèn giũa.

Biết suy nghĩ cho chính mình tức là bạn có cơ hội chuyển bại thành thắng, kiểm soát tình hình dễ dàng hơn.

e. Năng lực

Cho dù số phận có tồi tệ ra sao, cơ hội mong manh đến mức nào, bạn cũng phải kiên trì rèn luyện trong một lĩnh vực nhất định, biến đó thành năng lực vững vàng của bản thân. Ít nhất, bạn phải biết được những thứ người khác chưa rõ, thạo được những thứ mà người chưa thông.

Làm như vậy đem tới rất nhiều lợi ích, bởi vì khi bạn có năng lực vững vàng, mọi công việc đều trở nên giống nhau, lúc ấy chỉ cần kinh nghiệm và trực giác là có thể hoàn thành dễ dàng. Ngoài ra, việc này cũng sẽ giúp bạn tích lũy sức mạnh, rèn luyện trí tuệ và trau dồi sự tự tin, khả năng kiểm soát và nhận thức của bản thân. Năng lực chính là công cụ để bạn gây dựng danh tiếng, vốn liếng để duy trì địa vị và cũng là vũ khí để bảo vệ chính mình.

f. Mối quan hệ kết nối

Bất luận sức mạnh của bạn có dồi dào đến mức nào, bạn tuyệt đối không được khinh thường lòng người. Sức mạnh lớn nhất trên thế giới này không thuộc về một người mà là một nhóm người. “Lòng người có thể nâng thuyền lên thì cũng có thể lật thuyền xuống”. Vì thế, bạn không thể đắc tội với những mối quan hệ cá nhân này, cũng không thể tùy tiện mà xóa bỏ chúng, bởi toàn bộ nguồn sức mạnh đều nằm cả ở đây.

Sự ủng hộ và khuyến khích của gia đình và bạn bè chính là một nguồn sức mạnh quan trọng, bởi họ có nhiều khả năng và tài nguyên để giúp bạn thành công. Với một người đang phấn đấu như bạn, việc điều chỉnh các mối quan hệ này là vô cùng quan trọng. Thành công là gì, là nhiều con người cùng nhau làm nên việc lớn. Do đó, dù tâm trạng của bạn có tệ đến đâu, cũng đừng bao giờ bỏ qua sức mạnh từ các mối quan hệ giữa các cá nhân này.

B. Đương đầu với khó khăn

Ví dụ, thách thức từ một người chủ hay chỉ trích có thể bị phóng đại lên nhiều lần bởi điểm yếu hay lo âu của một người, nhưng người này hoàn toàn có thể đương đầu bằng cách tìm đến sức mạnh bên trong của mình, tự xoa dịu bản thân và cảm giác được tôn trọng từ người khác.

Tất cả chúng ta đều có những điểm yếu ớt dễ bị tổn thương. Cá nhân tôi ước gì mình không quá dễ bị lo âu và tự chỉ trích bản thân như vậy. Và cuộc sống thì không bao giờ thiếu thử thách, từ chuyện vặt như cuộc gọi nhỡ cho đến những vấn đề lớn hơn như tuổi già, bệnh tật và cái chết.

Bạn cần có sức mạnh đương đầu với khó khăn và những điểm yếu ớt, và khi một trong hai điều này phát triển lên, thì sức mạnh của bạn cũng phải tiến triển tương ứng với chúng. Nếu bạn muốn cảm thấy ít căng thẳng hơn, ít lo âu, bực dọc, khó chịu, ít cảm thấy trầm uất, thất vọng, cô đơn hơn, ít cảm giác tội lỗi, bị tổn thương, hay cảm giác thiếu thốn, thì sức mạnh bên trong sẽ giúp được bạn.

Sức mạnh nội tại là nền tảng cho một cuộc đời hạnh phúc, hiệu quả và tràn đầy yêu thương. Ví dụ, nghiên cứu trên một sức mạnh, cảm xúc tích cực đã cho thấy nó có thể giảm bớt căng thẳng và tính phản ứng thụ động, giúp chữa lành các vết thương tâm lý và cải thiện năng lực phục hồi, tình trạng khỏe mạnh nói chung, và mức độ mãn nguyện trong cuộc sống. Cảm xúc tích cực khuyến khích ta tìm kiếm cơ hội, tạo ra những vòng lặp tích cực và thúc đẩy thành công. Chúng còn làm tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ trái tim của chúng ta, và nuôi dưỡng một cuộc đời lành mạnh dài lâu.

Trung bình có khoảng một phần ba sức mạnh của một người là bẩm sinh, được tích hợp sẵn vào trong tính khí di truyền, tài năng, khí sắc và nhân cách của họ. Hai phần ba kia được phát triển theo thời gian. Bạn có được bằng cách nuôi trồng chúng.

Đối với tôi đây là tin tốt, bởi lẽ điều đó có nghĩa là chúng ta có thể phát triển hạnh phúc và các sức mạnh nội tại có lợi cho sự hài lòng, tình yêu, và tính hiệu quả, cũng như sự thông tuệ và bình an nội tâm. Tìm hiểu cách làm thế nào để nuôi trồng các sức mạnh bên trong này có lẽ là điều quan trọng nhất bạn từng học.

TH.