Văn hóa
“Tâm tĩnh như nước”
Đáng khâm phục nhất của đời người là đứng lên sau khi vấp ngã.
Trong cuộc sống chúng ta thường xuyên chứng kiến một số người nóng vội, bởi vì một chút việc nhỏ mà nổi trận lôi đình. Hoặc bởi vì một câu nói của người khác không hợp ý mình mà buông lời nhục mạ. Nhưng cũng có khi lại thấy một số người, mỗi ngày đều là dùng tâm thái bình tĩnh để xử lý vấn đề, không sợ hãi trước vinh nhục, đó là bởi họ giữ được “tâm tĩnh như nước”.
Vậy người như thế nào mới có thể tĩnh tâm? Người như thế nào mới có thể nhẫn nhịn không tranh biện? Có một vị thiền sư từng nói: “Một người muốn tĩnh tâm như nước thì điểm mấu chốt là có thể bỏ qua được những phiền não về danh lợi, vứt bỏ được những quấy nhiễu của tình sắc. Cho nên, muốn làm được điều ấy thì phải biết buông bỏ.”
Quả thực, trong cuộc sống không ngừng phân tranh, rất nhiều người tinh thần không yên tĩnh, tâm thần không an định, họ không thể nào tĩnh tâm đều là bởi vì họ đặt nặng bản thân mình.
Tĩnh tâm mới có thể sản sinh trí tuệ, tâm tĩnh như nước là biểu hiện của một loại trí tuệ cao. Trong “Tam quốc diễn nghĩa”, Gia Cát Lượng sau khi bị thất thủ ở Nhai Đình, lại nghe được tin Tư Mã Ý dẫn theo mười lăm vạn đại quân tấn công Tây Thành. Trong tay Gia Cát Lượng lúc ấy chỉ có vẻn vẹn 2500 quân lính giữ thành. Nhưng Gia Cát Lượng không hề hoảng loạn, mà bình tâm tĩnh khí dẫn hai tiểu đồng cầm đàn, dựa vào lan can trong thành ngồi gảy đàn.
Tư Mã Ý dẫn quân kéo đến Tây Thành, thấy tình cảnh như vậy lấy làm lạ, đăm chiêu nghe Gia Cát Lượng gẩy đàn một lúc, rồi hạ lệnh cho quân nhanh chóng tháo lui. Tiếng đàn “bình tĩnh bất loạn” của Gia Cát Lượng đã hù dọa được Tư Mã Ý thoái lui. Đây được gọi là “Núi Thái Sơn sụp đổ ngay trước mắt mà sắc mặt không thay đổi, con nai có nhảy múa bên cạnh thì ánh mắt không liếc ngang.” Khí độ siêu phàm như vậy, một người bình thường tất nhiên không thể làm được.
Có một khoảng thời gian, Khổng Tử cùng các học trò của ông trên đường đi từ nước Trần đến nước Thái thì bị vây khốn, gặp phải nguy nan. Họ còn bị cạn hết cả lương thực. Lúc ấy, các học trò của Khổng Tử đều mang vẻ mặt rất rầu rĩ, thất vọng, nhưng Khổng Tử vẫn giữ được tâm thái bình tĩnh, không một chút hoang mang lo sợ mà ca hát, soạn nhạc.
Ông nói: “Người quân tử yêu thích âm nhạc chính là vì ở trong âm nhạc mà tĩnh tâm, hồi tưởng lại chuyện lúc xưa, tự hướng lại bản thân mà kiểm điểm chính mình, xóa bỏ đi tính khí kiêu ngạo.”
Một người hiểu rõ bản chất của sinh mệnh mới có thể tĩnh tâm như mặt nước. Thành công khiến con người vui sướng tựa như sự mãnh liệt của hải triều. Nhưng hải triều lên rồi cũng tự nhiên xuống, tâm người nếu vui buồn theo hải triều thì sẽ mệt mỏi vô cùng. Cho nên, tĩnh tâm như nước mới là cảnh giới tinh thần cao nhất trong cuộc đời.
Vì sao người ta càng đến tuổi trung niên lại càng thấy thanh tĩnh, thản nhiên xem nhẹ mọi thứ trong cuộc sống? Đó là bởi vì trải qua những năm tháng cuộc đời, người ta bắt đầu hiểu ra rằng đặt nặng được mất, xem nặng danh lợi chỉ khiến tâm hồn mệt mỏi. Thản nhiên, xem nhẹ là một loại phẩm cách, một loại hạnh phúc, một loại khoan dung độ lượng và là cảnh giới tinh thần cao thượng.
Tĩnh tâm là khi tâm bình khí hòa, tâm tính ổn định mới có thể không vì được tài vật mà vui, không vì cái mất của bản thân mà buồn, vô cớ bị nhục mạ mà không phẫn nộ, đứng trước gian nguy mà không kinh sợ. Khi đối mặt với những lên xuống, những mừng vui và bi thương của cuộc đời mới có thể thản nhiên ứng đối. Người thực sự hiểu được ý nghĩa sinh mệnh, ý nghĩa nhân sinh sẽ không vì những “vật ngoại thân”, những việc nơi cuộc sống đời thường làm khó khăn, phiền não. Họ gặp chuyện không hoảng hốt, lâm nguy không sợ hãi, lấy mỉm cười để đối đãi với lời phỉ báng, lấy từ bi đối đãi với phản bội, gặp biến cố có thể thong dong bình tĩnh.
Đôi khi, bản thân ngồi yên lặng nhìn lại chẳng đường đã qua, ta mới thấy cuộc sống sống như một cơn lốc xoáy – mặc cho bạn cố gắng thế nào đi nữa để giữ cân bằng, thì thế giới xung quanh dường như vẫn quá hỗn loạn mà chẳng thể nào thoát ra. Nhưng nếu bạn có thể nỗ lực để thực hiện những cách làm tĩnh tâm sau đây, bạn sẽ gặt hái được phần thưởng và tìm thấy sự bình an ngay cả mọi thứ đang rối tung lên.
1. Tìm một căn phòng và đóng cửa lại
Nghe có vẻ hơi kỳ quặc, nhưng đôi khi bạn phải tách mình ra khỏi thế giới để cố gắng tĩnh tâm lại. Hãy dậy sớm hơn mọi người trong gia đình vào mỗi buổi sáng, tìm một nơi yên tĩnh như một căn gác xép và thử ngồi thiền.
Để chuẩn bị thiền, bạn hãy tìm một chỗ ngồi thật thoải mái, bạn có thể ngồi kiết già hoặc ngồi tựa trên gót chân, hãy đặt đồng hồ báo thức, nhắm mắt lại và bắt đầu theo dõi hơi thở. Bạn có thể thiền chỉ 5 phút hoặc tốt hơn là một lần vào buổi sáng và một lần buổi tối. Hiệu quả không phải ở chỗ bạn ngồi được bao lâu, mà là bạn thực hiện thường xuyên đều đặn.
2. Giảm bớt tin tức và mạng xã hội đặc biệt với những tín tức không tốt.
Nếu bạn thấy thế giới xung quanh quá rắc rối, hãy tắt máy đi. Nhất là với các tin tức thời sự hàng ngày, ngày càng dễ tiếp cận, và ngày càng gây phiền não hơn bao giờ hết. Hãy quyết định bạn sẽ tránh xa cái tivi, đài radio và các mạng xã hội hoặc tìm đọc những nội dung chân chính giúp thăng hoa tinh thần để buông bỏ những áp lực bộn bề chạy đua trong cuộc sống. Hãy tận hưởng tất cả thời gian rảnh bạn có, khi mà tất cả những điều này đã được gỡ bỏ. Chúng ta đã làm phiền tâm trí mình khi dành biết bao thời gian mỗi ngày bên các món đồ điện tử, hết cái này đến cái khác.
3. Giữ cân bằng trước những khó khăn và thách thức
Những điều nhỏ nhặt nhất cũng có thể làm chúng ta quên đi sự lịch thiệp. Như một người phục vụ mang cho bạn một cốc cà phê sữa mà chẳng hề mỉm cười, trên thực tế, cô ta thẳng thừng thô lỗ khi bạn yêu cầu rót đầy ly. Một buổi chiều đi làm bực mình khi xin đường mà người ta không nhường, mà dường họ đang muốn chèn xe bạn.
Những điều khó chịu nhỏ nhặt này có thể làm bạn mất bình tĩnh, nhưng bạn sẽ cảm thấy tốt hơn nhiều khi rũ chúng xuống, nhún vai và tiếp tục hành trình. Quát vào mặt người pha chế hay phóng nhanh vượt ẩu không phải là điều người tốt làm. Hãy giữ bình tĩnh khi những vấn đề xảy ra thực sự KHÔNG PHẢI là cái gì đó to tát.
5. Nhận ra khi bản thân bị mất cân bằng.
Đôi khi bạn chỉ cần lùi một bước và ngẫm nghĩ lại. Có thể do vấn đề về nội tiết tố, có thể bạn đã uống quá nhiều cà phê, hoặc có thể do các ngôi sao đang sắp xếp theo một cách nào đó khiến bạn phát khùng. Dù nguyên nhân gì đi chăng nữa, nhận thức được điều đó là bạn đã thắng một nửa rồi.
Hãy chú ý và nhận ra khi nào bạn đang bị mất cân bằng và nhìn vào bên trong. Bạn hãy lên một kế hoạch dành riêng cho bản thân để có thể tự mình quay trở lại bình thường. Có thể cần phải nghỉ một ngày, đến lớp yoga, tăng gấp đôi thời gian ngồi thiền, bỏ cà phê, hoặc đi massage. Hãy lên kế hoạch khi bạn thấy bản thân mình đang mất cân bằng, để không bị lôi vào cơn lốc mà không có đủ lực để thoát ra
6. Tập thể dục đều đặn
Robert Urich đã nói: “Bề ngoài khỏe khắn bắt đầu từ bên trong”. Người có thể trạng ốm yếu và bệnh tật khó có được một cuộc sống an nhiên. Vì vậy, bước đầu tiên và quan trọng nhất là bạn nên có thói quen chăm sóc bản thân mình thật tốt bằng những bài tập đi bộ, chạy bộ và yoga.
+ Đi bộ hoặc chạy bộ
Chỉ cần 5 phút mỗi ngày tập thể dục như đi bộ nhanh hoặc chạy bộ tại chỗ, bạn có thể nhanh chóng làm dịu tâm trí. Vận động thể chất giúp cơ thể bạn giải phóng endorphin – một hóa chất có tác dụng cải thiện tâm trạng, làm tăng khả năng tập trung và điều tiết giấc ngủ. Hóa chất endorphin sẽ càng gia tăng trong cơ thể nếu bạn tập chạy bộ ở cường độ cao trong thời gian ngắn.
Sau khi làm nóng cơ thể bằng đi bộ và chạy bộ tại chỗ, bạn dành ra khoảng 20 – 30 giây thực hiện xen kẽ với các bài tập khác như chạy nước rút, squat hoặc cử tạ. Bạn nên duy trì thời gian nghỉ ngơi giữa các bài tập là như nhau.
+ Thực hiện bài tập Yoga
Tập yoga là cách tĩnh tâm rất tốt khi bạn cần đẩy lùi stress và xua tan phiền muộn. Yoga giúp bạn suy nghĩ tích cực trong cuộc sống có quá nhiều điều phải lo lắng như các mối quan hệ cá nhân, vấn đề công việc và các mối bận tâm về tài chính. Khi thực hiện các bài tập yoga, bạn sẽ cảm thấy thư giãn và thoải mái hơn.
Yoga sẽ giúp bạn tập trung tăng cường sức khoẻ và sự linh hoạt cho cơ thể cách đáng kinh ngạc. Các tư thế tập luyện giúp cơ thể khỏe mạnh từ bên trong, do đó bạn không chỉ trông đẹp hơn, thân hình thon gọn hơn mà bạn còn cảm thấy sức khoẻ cải thiện rõ rệt.
Bên cạnh các bài tập yoga hay chạy bộ thì bạn cũng nên kết hợp hít thở như một cách tĩnh tâm. Nếu hay thở dốc và hơi ngắn, bạn nên cố gắng điều tiết hơi thở chậm lại, hít thật sâu và thở ra từ từ.
7. Chơi đùa với thú cưng
Bạn có thể đi dạo cùng thú cưng (chó hoặc mèo) hay ngắm cá cảnh như một cách tĩnh tâm đơn giản tại nhà.
+ Đi dạo cùng chó hoặc mèo
Thói quen dành thời gian để chơi với chó hoặc mèo sẽ tác động tích cực lên não bộ. Khi âu yếm vuốt ve chúng, cơ thể bạn sẽ tiết ra nhiều oxytocin hơn. Oxytocin được biết như là “hormone tình yêu”, một chất truyền dẫn thần kinh đóng vai trò quan trọng trong hệ nội tiết. Oxytocin giúp xoa dịu hệ thống các neutron thần kinh trong não, giúp bạn thư giãn và cũng tăng khả năng tin tưởng vào những điều tốt đẹp hơn.
Hơn thế nữa, những người bạn bốn chân này có thể làm giảm thiểu tình trạng lo âu, trầm cảm của chủ nhân
Chuyên gia động vật học Karen Winegar (Mỹ) kết luận rằng: “Mối liên hệ diệu kỳ giữa con người và động vật vượt lên trên lý trí, đi thẳng vào trái tim thông qua cảm xúc và nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta theo cách mà những cái khác không thể làm được”.
+ Ngắm cá cảnh bơi lội
Cá và các loài sinh vật biển là chủ đề không bao giờ là nhàm chán đối với khoa học. Theo Lifehack, các nhà nghiên cứu người Anh đã phát hiện ra việc ngắm cá cảnh mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Nhóm nghiên cứu đã mời các tình nguyện viên ngắm bể cả trong một khoảng thời gian rồi xem xét sự thay đổi nhịp tim và huyết áp của họ. Kết quả, nhịp tim và huyết áp những người này đều hạ xuống. Thêm vào đó, càng ngắm nhiều cá, họ càng trở nên bình tĩnh và tươi tỉnh hơn trước. Một số chuyên gia còn cho rằng cách trang trí bể cá ở phòng phẫu thuật hay phòng khám nha khoa có tác dụng trấn an người bệnh.
Các nhà khoa học cho biết, kết quả trên sẽ có ích cho những người vì nhiều lý do không được tiếp xúc với thiên nhiên.
Tiến sĩ Sabine Pahl tại Đại học Plymounth (Anh) nhận định: “Trong thời đại làm việc căng thẳng và cuộc sống đô thị đông đúc, bể cá sẽ trở thành những ốc đảo yên tĩnh giúp con người thư giãn”.
Nếu bạn ngắm chim bay nhảy trên bầu trời hay nghe tiếng chim ca hót ở trên cây cũng cho bạn những tác dụng tương tự đấy.
8. Chăm sóc vườn cây xanh
Nhiều người sống thọ trăm tuổi trên thế giới đều có chung một sở thích, đó là làm vườn hay trồng cây xanh. Bạn cũng có thể kéo dài tuổi thọ và giảm căng thẳng trong cuộc sống nếu theo đuổi thú vui tao nhã này.
Theo một cuộc khảo sát, 80% các nhà làm vườn cho biết họ rất hạnh phúc và hài lòng với cuộc sống hiện tại. Các nghiên cứu khác cũng chứng minh rằng làm vườn là một trong những hoạt động có hiệu quả tốt nhất giúp giảm nhẹ căng thẳng.
Những bài kiểm tra còn chỉ ra những người làm vườn có lượng hormone làm tình trạng căng thẳng thấp hơn so với những người không thực hiện việc này. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện rằng việc xới đất có thể giúp cải thiện sức khỏe thông qua sự tiếp xúc với các vi sinh vật có lợi trong đất.
Khi áp dụng những cách tịnh tâm trên đây, bạn sẽ xua tan phiền muộn giữa bao bộn bề lo toan. Dù phải đối mặt với bất cứ khó khăn nào, bạn nên nhớ rằng có sức khỏe thì mới làm được những điều mình muốn trong cuộc sống. Hãy duy trì những thói quen sống lành mạnh để có một cuộc sống an nhiên như mong muốn, bạn nhé!
9. Nghe nhạc nhẹ nhàng
Nghe nhạc là cách tĩnh tâm làm não bộ bớt căng thẳng và thư giãn hơn. Càng ít tế bào thần kinh kích thích vào hạch hạnh nhân (một phần của não bộ chịu trách nhiệm phản ứng với nỗi sợ hãi, lo lắng, giận giữ) thì càng ít đi những tín hiệu được đưa đến những bộ phận khác của não.
Khi bạn buồn phiền, âm nhạc sẽ là một cách tĩnh tâm giúp bạn quên đi những nỗi buồn tạm thời và xoa dịu nỗi đau. Bạn càng lắng nghe thật kỹ và chìm đắm vào giai điệu nhẹ nhàng của bài hát, bạn càng có ít suy nghĩ về những muộn phiền khác trong cuộc sống.
10. Giúp đỡ một ai đó
Việc giúp đỡ một ai đó là cách tĩnh tâm giúp bạn trở nên vui vẻ, hài lòng và kết nối hơn với mọi người xung quanh. Làm một việc có ý nghĩa đối với người khác giúp bạn giảm căng thẳng và sự cô đơn hiện tại bạn đang phải đối mặt. Thậm chí, điều này còn giúp làm tăng sức khỏe tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể.
Một sự thật nghe có vẻ hơi kỳ lạ nhưng khi bạn chi tiền cho người khác, cơ thể của bạn sẽ tiết ra nhiều endorphin (cùng loại hóa chất đến từ việc tập thể dục) hơn là khi bạn chi tiền cho chính mình.
Nỗ lực để thực hiện để đạt đến cảnh giới tinh thần cao thượng: tĩnh tâm.
_Tổng hợp_
